Uniwersalne Projektowanie w Edukacji

Uniwersalne Projektowanie w Edukacji (Universal Desing for Learning) to podejście, które ma na celu tworzenie odpowiednich warunków dla wszystkich podopiecznych, biorąc pod uwagę, że różnice w rozwoju i różnorodne uzdolnienia wpływają zarówno na sposób, w jaki dzieci są w stanie przetwarzać, jak i rozumieć informacje.

Uniwersalny, czyli jaki?

Uniwersalny, podając za słownikiem języka polskiego to ‘o wszechstronnym zastosowaniu’. Warto zwrócić uwagę, że słowo ‘uniwersalny’ nie będzie oznaczało próby znalezienia jednego sposobu na dotarcie do wszystkich podopiecznych. Implikuje elastyczność i możliwość dostosowania się do różnorodnych potrzeb dzieci. Pomimo powszechnej opinii system edukacyjny, który jest oparty na zasadach równości, jest najbardziej dyskryminującym system stwarzającym ograniczenia dla dużej liczby uczniów, właśnie ze względu na ich różnorodność.

Czym jest uniwersalne projektowanie? 

To podejście do planowania i projektowania, które ma na celu stworzenie warunków dla włączenia wszystkich obywateli zapewniając im możliwość uczestnictwa w życiu społecznym. Projektowanie uniwersalne opiera się na trzech zasadach. Pierwszą z nich jest  funkcjonalność (łatwość w obsłudze). Druga to użyteczność, a trzecia to charakteryzowanie się podejściem niestygmatyzującym.

• głos zapowiadający następny przystanek
• automatyczne drzwi
• filmy z audiodeskrypcją

to kilka z wielu przykładów uniwersalnego designu. Takie funkcje zostały początkowo zaprojektowane, aby pomóc osobom niepełnosprawnym, ale osoby, które nie są niepełnosprawne, mogą również chcieć z nich korzystać i często to robią.

Czym jest uniwersalne projektowanie w edukacji? 

Uniwersalne Projektowanie w Edukacji to oferowanie elastyczności w placówce. Oznacza to możliwość dostosowania się do mocnych stron i potrzeb każdego dziecka. Spektrum zaspokajania szczególnych potrzeb w środowisku szkolnym może wahać się od pomocy uczniom w radzeniu sobie z prostymi zadaniami życia codziennego, pozwalając im prowadzić autonomiczne życie, po osiągnięcie pełnego potencjału jednostek, nie tylko poznawczego, ale także społecznego i emocjonalnego.

Jak wprowadzić uniwersalne projektowanie w edukacji? 

Zapewnienie wielu reprezentacji informacji oraz alternatywnych środków wyrazu i zaangażowania są kluczowymi elementami uniwersalnego projektowania dla uczenia się.

Innym ważnym elementem włączenia do edukacji jest dostępność materiałów do nauki, ponieważ ważne jest, aby treści i materiały dla dzieci były tak różnorodne i zróżnicowane, jak sami podopieczni. Na przykład osoba niewidoma jest wyłączona przez materiały drukowane, ale może uzyskać dostęp do dokumentów wyprodukowanych w innych formatach, takich jak taśma lub alfabet Braille 'a.

Dostępność w projektowaniu uniwersalnym 

Dostępność jest ważnym aspektem projektowania uniwersalnego dla uczenia się i jest częścią pierwszej zasady (wielorakie środki reprezentacji), drugiej zasady (użyteczności– odnoszącej się do zdolności tworzenia środowiska użytecznego dla wszystkich, ale także bezpiecznego i niedyskryminującego) oraz trzeciej zasady (angażowanie na różnorodne sposoby-stymulowanie zainteresowania i motywacji do rozwoju).

Dostępność nie jest funkcją, którą należy dodać po zaprojektowaniu treści, ale jest zbiorem zasad, które należy wziąć pod uwagę w całym procesie projektowania. Na przykład wykorzystanie technologii  może znacznie poprawić inkluzywność zasobów edukacyjnych, zapewniając, że wszyscy uczniowie mogą w znaczący sposób korzystać z treści, uzyskiwać do nich dostęp i wnosić do nich wkład.

Zapewnienie optymalnego wsparcia dzieciom może być wyzwaniem dla nauczyciela zwłaszcza w głównym nurcie edukacji, w którym istnieją niejednorodni uczniowie. Rozwiać obawy może znajomość zasad uniwersalnego projektowania środowiska oraz procesu nauczania. Opiekun chcący wdrożyć zasady uniwersalnego projektowania powinien pamiętać, że tworzy model ukierunkowany na dostępność i różnorodność.

Każdy jest geniuszem. Ale jeśli zaczniesz oceniać rybę pod względem jej zdolności wspinania się na drzewa, to przez całe życie będzie myślała, że jest głupia.

Albert Einstein