Pomoc psychologiczno-pedagogiczna
Każde przedszkole ma obowiązek udzielania adekwatnej do potrzeb dziecka pomocy psychologiczno-pedagogicznej. W momencie otrzymania przez dyrektora placówki opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej bądź orzeczenia, ma on obowiązek zrealizować zalecenia w nich zawarte. Udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej w przedszkolu jest niezwykle ważne, aby wspierać nie tylko rozwój, ale też potencjał rozwojowy dziecka.
Wsparcie psychologiczno-pedagogiczne w przedszkolu polega na rozpoznaniu możliwości fizycznych i psychicznych dziecka oraz czynników środowiskowych wpływających na jego funkcjonowanie.
Celem wsparcia jest próba stworzenia jak najlepszych warunków do życia przedszkolnego oraz społecznego i spełnianie potrzeb edukacyjnych dziecka.
Przepisy zawarte w rozporządzeniu MEiN w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej określają predyspozycje i trudności, z uwagi na które dziecko powinno być objęte pomocą. Są to między innymi:
- zaburzenia emocjonalne
- szczególne uzdolnienia
- trudności z adaptacją
- niepełnosprawność
- choroby
- trudności w uczeniu się
- zaburzenia sprawności językowych
- zaniedbania środowiskowe
- sytuacje kryzysowe/traumatyczne
- zagrożenie niedostosowaniem społecznym
- niedostosowanie społeczne
Dziecko może zostać wskazane do objęcia pomocą z innych, nie wskazanych na liście przyczyn.
Opiekun w placówce jako czujny obserwator powinien monitorować uzdolnienia, zachowanie i trudności, z jakimi mierzy się dziecko.
Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie trudności będą świadczyć o zaburzeniach rozwoju. Wiele z nich może wynikać z indywidualnego tempa nabywania umiejętności przez dzieci oraz różnic rozwojowych. Każdy wychowawca pracujący w placówce ma obowiązek prowadzenia działań pedagogicznych, aby rozpoznać potrzeby i możliwości dzieci w placówce (zgodnie z § 20 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia MEiN z 9 sierpnia 2017 r.)
Jak nauczyciel opracowuje plan pracy z dzieckiem?
W trakcie bieżącej pracy z uczniami nauczyciel prowadzi obserwację aby rozpoznać szczególne uzdolnienia bądź trudności i na jej podstawie opracowuje plan pracy z wybranym dzieckiem. W celu rozpoznania indywidualnych potrzeb ucznia nauczyciel może się wspomóc informacjami od innych wychowawców i specjalistów, który mają kontakt z dzieckiem, rozmowami z innymi dziećmi, badaniem frekwencji dziecka czy rozmowami i wywiadami z rodzicami dziecka. Nauczyciel może też skorzystać z pomocy innych nauczycieli i specjalistów w placówce. Taki zespół zaleci sposób i formę udzielania pomocy dla dziecka nieposiadającego orzeczenia. Dyrektor decyduje, czy działania zaplanowane przez zespół są możliwe do realizacji w placówce. Oprócz pomocy udzielanej przez zespół nauczycieli specjalistów oraz bieżącej pracy każdego z wychowawców dyrektor może zorganizować zajęcia:
- dydaktyczno-wyrównawcze
- rozwijające uzdolnienia w formie warsztatów, konsultacji
- specjalistyczne (zajęcia o charakterze terapeutycznym, logopedyczne, korekcyjno-kompensacyjne oraz rozwijające kompetencje emocjonalno-społeczne)
W rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej określone jest, jakie zajęcia opiekuńcze, wychowawcze i dydaktyczne prowadzone z dziećmi są realizowane w ramach pensum przez pedagogów, logopedów, psychologów i terapeutów pedagogicznych.
Wychowawca może skorzystać z pomocy poradni psychologiczno-pedagogicznej bądź specjalistów zatrudnionych w przedszkolu. Jeśli pomimo podjętych w placówce działań nie następuje poprawa w funkcjonowaniu dziecka w placówce, powinno się wystąpić (za zgodą rodziców) do poradni psychologiczno-pedagogicznej o przeprowadzenie diagnozy i określenie programu pracy dla dziecka. Kluczowa jest tu chęć współpracy rodziców, ponieważ to oni posiadają wiedzę o dotychczasowym rozwoju dziecka i tworzą jego środowisko poza placówką.
Kto powinien (i może) zgłosić dziecko do objęcia pomocą psychologiczno-pedagogiczną?
- dyrektor placówki
- wychowawca
- specjalista prowadzący zajęcia z dzieckiem
- pomoc nauczyciela
- kurator sądowy
- rodzice
- poradnia
Czym jest IPET?
Jeśli dziecko zostanie zgłoszone do poradni i otrzyma orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego należy opracować dla niego IPET, czyli indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny. IPET określa sposób dostosowania wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb rozwojowych oraz możliwości psychofizycznych dziecka poprzez zastosowanie odpowiednich form i metod pracy z dzieckiem. Taki program jest opracowany przez zespół nauczycieli i specjalistów pracujących z dzieckiem. Osoba wyznaczona przez dyrektora koordynuje pracę zespołu. Najczęściej jest to wychowawca dziecka lub specjalista, który z nim pracuje.
Jak opracować IPET?
Na początku zespół opracowuje WOPFU, czyli wielospecjalistyczną ocenę poziomu funkcjonowania dziecka, która jest podstawą do stworzenia indywidualnego programu edukacyjno-tarepeutycznego. WOPFU zawiera informację o indywidualnych potrzebach rozwojowych i edukacyjnych, mocnych stronach, predyspozycjach, zainteresowaniach i uzdolnieniach dziecka. Uwzględnia też informację o potrzebie, zakresie i charakterze wsparcia ze strony nauczycieli i specjalistów.
Nie określono szablonu dokumentu, a przepisy określają jedynie informacje o konkretnych wytycznych, które powinny być w nim zawarte. WOPFU może być więc zapisane w dowolnej formie jak zeszyt obserwacji czy wykres, najważniejsze jednak, aby w placówce obowiązywał jeden sposób na sporządzenie go.
Po opracowaniu wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania dziecka i uwzględnieniu zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego wydanego przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną zespół nauczycieli i specjalistów może opracować IPET.
Co Zawiera IPET?
W IPET na początku dokumentu zawiera się dane dziecka takie jak imię, nazwisko, numer orzeczenia, przyczyna i czas objęcia kształceniem specjalnym.
IPET określa sposób dostosowania wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb rozwojowych oraz możliwości psychofizycznych dziecka poprzez zastosowanie odpowiednich form i metod pracy z dzieckiem.
Zawiera też opis zintegrowanych działań nauczycieli i specjalistów, którzy prowadzą zajęcia z dzieckiem. W przypadku ucznia niepełnosprawnego musi opisywać działania o charakterze rewalidacyjnym, niedostosowanego społecznie – o charakterze resocjalizacyjnym, a zagrożonego niedostosowaniem społecznym – o charakterze socjoterapeutycznym. Prócz opisu działań w IPET określa się również ich cele edukacyjno-terapeutyczne, które rozgranicza się na ogólne i szczegółowe.
W dokumencie musi się znaleźć nie tylko opis formy pomocy, ale też okres udzielania jej dziecku z podziałem na wymiar godzin, kiedy formy pomocy będą realizowane.
Dokument opisuje również zakres współpracy nauczycieli i specjalistów z rodzicami dziecka oraz działania, które mają na celu wspieranie rodziców dziecka.
Program IPET powinien być opracowany w ciągu 30 dni od dnia złożenia w przedszkolu orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego lub 30 dni przed upływem okresu, na jaki został opracowany poprzedni program. Rodzice dziecka otrzymują kopię zarówno wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania dziecka oraz indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego.
Aplikacja Kidsview umożliwia prowadzenie dziennika elektronicznego pomocy psychologiczno-pedagogicznej zgodnie z wymogami MEN. E-dziennik Kidsview oszczędza czas i wspiera pracę terapeuty.
Ważne akty prawne:
Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo Oświatowe (Dz. U. z 2019 r. poz. 1148)
